श्याम खतिवडा
दोलखा १७ साउन,,,
सडक विभागले ७० करोड रूपैयाँ खर्चेर कालोपत्रे गरेको दोलखा–सिँगटी सडक काम सकिएको दुई वर्ष नहुँदै भत्किएर अस्तव्यस्त बनेको छ ।
जिल्लाको उत्तरी क्षेत्र प्रवेश गर्ने मुख्य मार्ग दोलखा–सिँगटी सडकमा गरिएको कालोपत्रे निर्माण सम्पन्न भएको दुई वर्ष नबित्दै भत्किएको हो । कालोपत्रे भत्किएर बनेका दर्जनौं पोखरीमा डुबुल्की मादै सवारी सञ्चालन हुँदा यात्रुले हदैसम्मको सास्ती व्यहोर्नुपरेको छ । सडक विभागले छुट्टै आयोजना बनाएर २०७३ साल असोजमा ३५ किलोमिटर लामो यो सडक कालोपत्रे गर्न ठेक्का लगाएको थियो । सडक निर्माणको ठेक्का पाएको कम्पनीले दुई वर्ष अघि कालोपत्रे गरेर डिभिजन सडक कार्यालय चरिकोटलाई हस्तान्तरण गरेको थियो । तर डिभिजन सडक कार्यालयले उक्त सडकको मर्मत तथा व्यवस्थापनमा चासो नदिएपछि तहसनहस हुने गरी भत्किएको छ ।
अहिले कालोपत्रे गरिएका प्रायः सबै मोडमा ठुला ठुला खाल्डा परेका छन् । दोलखा बजारदेखि सिँगटीसम्मका झण्डै दुई सयभन्दा धेरै ठाउँमा ठूलासाना खाल्डा परेका छन् । वर्षातको पानीले ति खाल्डामा पानी जम्दा सडकमा ठुला ठुला पोखरी बनेका छन् । एकाध वर्षमै सडक भत्किएपछि यसको गुणस्तरबारे आशंका उब्जेको छ । स्थानीय बासिन्दाका अनुसार सडक यही गतिमा भत्कँदै गए ६ महिनामै कतै पनि कालोपत्रे बाँकी रहने छैन । दोलखा बजारको डिलबाट उकालो चढेपछि चार्थली हुँदै राम्पासम्म पुग्दा सडकका कतिपय स्थानमा फराकिला खाल्डा देखिन्छन् । यस्तै कुथली, क्षमावती, सुन्द्रावती, सुनखानी , बन्चरे लगायत स्थानमा पनि कालोपत्रे उप्किएर अस्त व्यस्त बनेको छ । सडक अस्तव्यस्त हुँदा यात्रु देखि सवारी साधनमा समेत ठुलो क्षेती पुग्ने गरेको भीमेश्वर वितरक संघका पुर्व अध्यक्ष समेत रहेका दोलखाका व्यवसायी बिबेक केसीले बताए । उनले सडकको यो अवस्था हुँदा डिभिजन सडक कार्यालय कानमा तेल हालेर बसेको आरोप समेत लगाएका छन् ।
एसियाली विकास बैंकको सहयोगमा ७० करोड रूपैयाँ खर्चेर दुई वर्षअघि सडक कालोपत्रे गरिएको थियो । ३५ किलोमिटर लामो यो सडक अहिले जताततै भत्किएको छ । २० वर्षअघि तत्कालीन जिल्ला विकास समितिले यो सडकको ट्रयाग खनेको थियो, पछि माथिल्लो तामाकोसी जलविद्युत् आयोजनाले करिब एक अर्ब रूपैयाँ खर्च गरेर ग्राभेल गरि सञ्चालनमा ल्याएको थियो । भूकम्पपछि आएको दाताको सहयोगअन्तर्गत एसियाली विकास बैंकको सहयोगमा सरकारले यो सडक कालोपत्रे गराएको थियो । डिबिएसटी प्रविधिको कालोपत्रे गरिएको यो सडक किन यति छोटो समयमै भत्कियो भन्ने चर्चा चौतर्फी रुपमा हुने गरेको छ । सडक विभागका अधिकारीहरुका अनुसार पहाडी भूभागमा गरिने कालोपत्रेमा प्रायः यही विधि अपनाइन्छ । उनीहरू यो प्रविधि कमजोर नभएको दाबी गर्छन् । अलकत्रा, गिटी, धुलोसहित सबै सामग्रीको समिश्रण मिलेमा र भौगोलिक बनावटले समेत साथ दिए यो विधि प्रयोग गरेर बनाइएका सडक मजबुत हुने उनीहरूको भनाइ छ । तर निर्माण गर्दा मिसावटमा ध्यान नदिएकै कारण कालोपत्रे चाँडै भत्किएको हुनसक्ने अनुमान उनिहरुको छ ।
मर्मत गर्न प्रकृया सुरु भयो कार्यालय
डिभिजन कार्यालयका दोलखाका प्रमुख अर्जुन सुवालले दोलखा–सिँगटी सडकको कालोपत्रे भत्किँदै गएको स्वीकार गरे । ‘कमसल कामले सडक भत्किएको हैन’, उनले भने, सडकको भौगोलिक बनावट पनि त्यस्तै छ हामी मर्मतको तयारीमा छौं । सुवालले उक्त सडक मर्मत गर्न ठेक्का प्रकृया सुरु भैसकेको बताउदै केही दिनभित्रै खरिद सम्झौताका लागि कम्पनी छनोट हुने बताए । डिभिजन प्रमुख सुवालले नियमित मर्मतको प्रयास गरेपनि धेरै ठाउँमा समस्या आएको बताउदै निर्माण व्यवसायीबाटै मर्मत गराउन प्रकृया थालनी भएको बताएका छन् ।
फोटो
कालोपत्रे गरिएको दुई वर्षमै उप्किएर पोखरी बनेको दोलखा–सिँगटी सडकको क्षमावती खण्ड । तस्बिर Gaurishankarpost
